Bảo hiểm y tế (BHYT) là một trong những chính sách an sinh xã hội quan trọng của Nhà nước, giúp người dân giảm gánh nặng chi phí khi khám chữa bệnh. Tuy nhiên, mức đóng và mức hưởng BHYT không cố định mà có sự điều chỉnh theo từng giai đoạn, nhằm phù hợp với tình hình kinh tế – xã hội và đảm bảo quyền lợi cho người tham gia.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng so sánh mức đóng và mức hưởng của BHYT, qua đó thấy rõ xu hướng điều chỉnh chính sách và lợi ích thiết thực đối với người dân.
1. Mức đóng BHYT qua các năm
Mức đóng BHYT được quy định theo tỷ lệ phần trăm dựa trên mức lương cơ sở hoặc mức thu nhập của người tham gia, để biết cụ thể các bạn hãy tra cứu BHYT qua các kênh dịch vụ công của chính phủ. Trong nhiều năm qua, mức đóng có sự thay đổi chủ yếu do điều chỉnh lương cơ sở.
- Giai đoạn 2015 – 2019
Mức đóng BHYT là 4,5% lương cơ sở hoặc tiền lương đóng BHXH. Với mức lương cơ sở 1.150.000 đồng (2015), người lao động đóng khoảng 51.750 đồng/tháng. Khi lương cơ sở tăng lên 1.390.000 đồng (2018), mức đóng cũng tăng tương ứng lên 62.550 đồng/tháng. - Giai đoạn 2020 – 2022
Lương cơ sở được điều chỉnh lên 1.490.000 đồng, nên mức đóng tối thiểu của BHYT là 67.050 đồng/tháng. Đối với hộ gia đình tham gia BHYT, người thứ hai trở đi được giảm trừ dần 30% – 70% mức đóng, giúp khuyến khích tham gia đông đủ. - Từ năm 2023 – 2025
Lương cơ sở đã tăng lên 1.800.000 đồng (từ 01/7/2023). Như vậy, mức đóng BHYT hiện tại là 81.000 đồng/tháng đối với người tham gia theo hộ gia đình hoặc nhóm đối tượng tương tự.
Như vậy, có thể thấy mức đóng BHYT không thay đổi về tỷ lệ (4,5%), nhưng số tiền tuyệt đối tăng dần theo mức lương cơ sở. Đây là điều tất yếu nhằm phù hợp với chi phí y tế và chính sách phúc lợi.
2. Mức hưởng BHYT qua các năm
- Trước năm 2015
Người tham gia BHYT được chi trả 80% chi phí khám chữa bệnh đúng tuyến. Một số nhóm đặc biệt (người nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi, người có công) được hưởng 100% chi phí. - Giai đoạn 2015 – 2020
Luật BHYT sửa đổi bổ sung năm 2014 có hiệu lực từ 2015 đã mở rộng quyền lợi:- Người tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên được chi trả 100% chi phí nếu số tiền cùng chi trả trong năm vượt quá 6 tháng lương cơ sở.
- Người khám chữa bệnh tuyến huyện được thanh toán 100% chi phí từ 2021, không phân biệt đúng tuyến hay trái tuyến trong phạm vi tỉnh.
- Giai đoạn 2021 – 2023
Quyền lợi tiếp tục được mở rộng:- Người khám chữa bệnh BHYT nội trú tại tuyến tỉnh được hưởng 100% chi phí trong phạm vi cả nước (áp dụng từ 01/01/2021).
- Chính sách này giúp người dân không còn lo lắng khi điều trị trái tuyến ở bệnh viện tỉnh, giảm gánh nặng tài chính.
- Năm 2025 và những năm tiếp theo
Mức hưởng BHYT tiếp tục duy trì với ưu tiên bảo vệ nhóm yếu thế, như:- Người nghèo, cận nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi, người có công hưởng 100% chi phí.
- Người lao động, hộ gia đình thông thường hưởng 80 – 95% chi phí tùy nhóm.
- Người tham gia 5 năm liên tục trở lên vẫn giữ quyền lợi chi trả 100% khi vượt ngưỡng 6 tháng lương cơ sở.
Có thể thấy, mức hưởng BHYT không thay đổi nhiều về tỷ lệ cơ bản (80% – 100%), nhưng phạm vi được chi trả ngày càng mở rộng theo hướng có lợi cho người tham gia.
3. So sánh mức đóng – mức hưởng giữa các năm
| Năm | Lương cơ sở (VNĐ) | Mức đóng BHYT (4,5%) | Mức hưởng cơ bản | Điểm mới nổi bật |
|---|---|---|---|---|
| 2015 | 1.150.000 | 51.750 | 80% – 100% | Quy định về BHYT 5 năm liên tục |
| 2018 | 1.390.000 | 62.550 | 80% – 100% | Hộ gia đình giảm trừ mức đóng |
| 2020 | 1.490.000 | 67.050 | 80% – 100% | Chuẩn bị mở rộng quyền lợi trái tuyến |
| 2021 | 1.490.000 | 67.050 | 80% – 100% | Nội trú tuyến tỉnh được thanh toán toàn quốc |
| 2023 | 1.800.000 | 81.000 | 80% – 100% | Quyền lợi vẫn giữ nguyên, mở rộng phạm vi |
| 2025 | 1.800.000 (dự kiến tăng) | 81.000+ | 80% – 100% | Giữ nguyên chính sách, ưu tiên nhóm yếu thế |
4. Nhận định xu hướng thay đổi
Qua bảng so sánh, có thể rút ra một số xu hướng chính trong chính sách BHYT:
- Mức đóng tăng dần theo lương cơ sở, nhưng vẫn giữ ổn định tỷ lệ 4,5%.
- Mức hưởng được mở rộng, đặc biệt là chính sách khám chữa bệnh trái tuyến, mang lại lợi ích lớn cho người tham gia.
- Ưu tiên bảo vệ nhóm yếu thế như người nghèo, trẻ em, người có công, đảm bảo công bằng xã hội.
- Khuyến khích tham gia lâu dài với chính sách hưởng 100% cho người tham gia 5 năm liên tục trở lên.
Kết luận
BHYT là chính sách an sinh xã hội bền vững, ngày càng được Nhà nước điều chỉnh theo hướng có lợi cho người dân. Mặc dù mức đóng tăng theo lương cơ sở, nhưng mức hưởng và phạm vi chi trả cũng mở rộng, giúp giảm gánh nặng tài chính khi khám chữa bệnh.
Việc nắm rõ sự thay đổi giữa các năm về mức đóng – mức hưởng BHYT giúp người dân chủ động tham gia, đảm bảo quyền lợi và an tâm hơn trong chăm sóc sức khỏe lâu dài.
